Iritzi artikulua

Gizartearen edo geure izatearen esklabu?

    

    "Indibidualista hutsa da eta honek lehiakor bilakatzen du. Ez du gure gizarteak ezartzen duen estereotipoa jarraitzen ez duen inorekin harremanik izan nahi; izan ere, berak gure gizarteak ezarritako moda jarraitzen du, kontsumista hutsa da. Zoriontasuna material fisikoekin lortzen saiatzen da, sentimenduak materialetan oinarrituz. Diru ugari du, baina ez dio gehien behar duenari zentimorik ematen. Etxera iristean bere emaztea jipoitzen du." Zer iruditzen? XXI.mendeko gizarteko pertsona baten deskribapena izan liteke, baina axola al digu honek? Ez dut uste, gu ez baikara honelakoak.

    Ez dakit ohartzen garen, baina gu geu gara gizarte hau sortu dutenak, eta gizarteak gure izatea finkatzen duela esaten dugu gizartea sortu dugunak gu geu garela ohartu gabe. Gu joan gara gaiztotzen, indibidualista hutsak bihurtzen, eta geurearen gainetik geurea jartzen. Ni, ni eta ni.

    Egia da, pertsonak gara, eta gainontzekoak maitatu baino lehenago geure burua maitatu behar omen dugu. Baina ez al dugu geure burua gehiegi maitatzen? Besteen aurretik geurea jartzen dugu, eta eskatzen dizkiguten mesedeak egitea izugarrizko lana iruditzen zaigu. Izan ere, guk nahiko lan dugu geure arazoekin, geure egunerokoa zailtzen dizkiguten milaka buruhauste ditugulako. Hori bai, guk laguntza behar dugunean ez zaigu gustatzen ingurukoek bizkarra ematea, laguntza behar dugu eta eman behar digute. Jasotzeko eman egin behar omen da.

    Hau bai eta hau ez. Gizarteak ezartzen duen pertsona "normala"ren estereotipotik at dagoen hori ez zaigu gustatzen eta ez dugu onartzen, artaldeko ardi beltzaren papera jartzen diogu. Ohartu gabe, jende berria ezagutzen dugunean, hauen nortasuna ezagutu aurretik itxuraren arabera sailkapen bat egiten dugu; "honek beldurra ematen du", " hau harro hutsa da" edota "hau arraroa da, ez da gure estilokoa".  Zertan oinarritzen gara hau esaterako orduan? Bakoitzaren itxuraren arabera geure gizartean etiketak jartzen ditugu, baina gizarteak ez digu hau egiteko pautarik eman; honela, estereotipotik kanpo dagoena besteengandik bereizten dugu. Edo ez duzu sekula inor bere itxuragatik epaitu? Ezagutu aurretik epaitzea dentistarengana hortzak garbitu gabe joatea bezalakoa omen da.

    Behar dugu, bai hau eta baita bestea ere. Kontsumista hutsak gara, orain arte ez geneukan eta behar ez genuen hori behar dugu beti. Baita ondo etorriko litzaiguken, edo badaezpada beharko genukeena ere. Kalera atera eta kontsumitu eskutik emanda doaz. Kalera ateratzean ez dago besterik; aurrera, atzera, alde batera edo bestera begiratuta ere kontsumoan oinarritutako munduan bizi garela ikusi dezakegu, honetara bultzatzen gaituzten lekuak daude nonahi. Dirua munduaren jabe da, baita geure buruaren jabe ere. Baina zer egin orain? Gizakia izan da paper eta txanpon honen asmatzailea, hauei munduaren boterea ezarri diena pertsonen gainetik jarriz, eta baita hau banatzean denen artean berdin banatu ez zuena ere. Eta orain, dirua dagoen lekuan, gainontzekoa soberan.

    Zoriontasuna bilatzea da gure nahia, hau da gure bizitzako helburu nagusia. Geure helmuga guztietara iritsiz barnean zoriontsu sentitzea. Gaur egun, zoriontsu egiteko gauza materialetan oinarritzen gara, eta zoriontasuna guk daukaguna baino berriagoa den produktua ateratzean iraungitzen da. Lotsagarria. Geure urtebetetzea iristean, ematen dizkiguten besarkada eta muxuen ostean opari bat espero dugu, eta ez ditugu sentimenduzko keinuak aintzat hartzen, ez gara hauekin asetzen. Diruz erositako opari bat behar dugu geure nahiak asetzeko, nahiz eta eguna maite ditugunekin igaro. Zertan bilakatu gara? Gizakiaren aurretik materiala jartzen dugu, eta maite ditugunak ez ditugu aintzat hartzen hurruntzen diren arte. Maite ditugunak zaindu egin behar omen dira.

    Bestalde, azken urteotan emakumeen aurkako indarkeriaren maila jaitsi, eta berdintasunera hurbiltzeko ahalegin ugari egin badira ere, gure gizartean oraindik matxismoaren aztarnak bizirik diraute. Iragarkiak ikustean ez al  zarete ohartu oraindik ere emakumeak hartzen dituela edertasunaren, etxearen, maitasunaren eta amaren rolak? Zergaitik ez da gizonezkoa garbigailuko xaboiaren iragarkia egiten duena? edo zergaitik ez da autoen iragarkietan emakumea hau gidatzen duena? Bidegabekeria hutsa. Lotsa eman beharko liguke orain dela ehun urteko rol berdinekin jarraitzeak. Bestalde, guk sortutako gizarte honek izugarrizko presioa eragiten die emakumeei, eta geroz eta gehiago dira euren irudi perfektua lortzeko euren burua gogor hartzen dutenak, batzuk anorexia edo bulimia izatera heldu arte. Gizartea ez dago ero, gu gara gizarte hau sortzen duten eroak.

    "Artzain tontuak dauden mendian gustura bizi omen da otsua". Gizartea, gu ohartzerako norbanako berdinak sortzen ari da; indibidualista hutsak, lehiakorrak, kontsumistak, materialistak eta sexistak. Guztiok ardiak bezala artzainari jarraitzen ari gara, eta ez gara ohartzen guztiok batera saiatuz gero artzainaren norabidea alda dezakegula. Honetarako ordea, bakoitzak berea aldatu behar du, honela aldaketa txikiak elkartuz haundi bat lor dezakegu. Ez al dugu berdintasunean eta zintzotasunean oinarritutako gizartea eraiki nahi? Ezin dugu gizartea salatu, gu baikara jarrera hau jarraitzen dugunak. Pentsatu apur bat, orain arte ez bezala. Ireki begiak. Gizarte arrotz honetako ardi galdua izaten jarraitu behar al duzu, otsoaren hortzek harrapatu arte? Zeure esku dago.